W niniejszym raporcie przyglądamy się pompom ciepła jako kluczowej technologii grzewczej, która może znacząco ograniczyć emisje z sektora budynków i poprawić jakość powietrza w Polsce. Pokazujemy, że pompy ciepła zapewniają komfort cieplny przy akceptowalnych kosztach i jednocześnie mogą wspierać elastyczność systemu elektroenergetycznego – co ma coraz większe znaczenie w kontekście rosnącego udziału OZE w miksie energetycznym.

Skoncentrowaliśmy się na trzech kluczowych obszarach:

  1. Taryfy na energię elektryczną – przeanalizowaliśmy dostępne taryfy i wskazujemy, że obecnie najbardziej opłacalna dla użytkowników pomp ciepła jest taryfa trzystrefowa (G13).
  2. Elastyczna praca pomp ciepła – wykazaliśmy, że przy odpowiednim standardzie energetycznym budynku pompy ciepła mogą dostosowywać swoją pracę do warunków w systemie energetycznym i zmiennych cen energii, bez utraty komfortu cieplnego dla użytkownika.
  3. Nowe taryfy dynamiczne – przedstawiliśmy model taryfy, która pozwala użytkownikom pomp ciepła oszczędzać na rachunkach i jednocześnie chroni ich przed skokami cen, np. poprzez wprowadzenie limitu cenowego w godzinach szczytu.

Na tej podstawie sformułowaliśmy konkretne rekomendacje:

  • stworzenie taryf dynamicznych dedykowanych pompom ciepła,
  • obowiązkowe oferowanie taryfy G13 przez wszystkie przedsiębiorstwa energetyczne,
  • uwzględnienie elastyczności pracy pomp w programach dotacyjnych („Czyste Powietrze”, „Moje Ciepło”),
  • zapowiedzenie zmian z wyprzedzeniem, by umożliwić dostosowanie się rynku,
  • wycofanie dopłat do kotłów gazowych do 2025 roku,
  • oraz wdrożenie długofalowego programu badawczego, który pozwoli zidentyfikować najlepsze rozwiązania dla przyszłości budownictwa energooszczędnego.

Podkreślamy także wagę rzetelnej komunikacji publicznej – zarówno o korzyściach wynikających z użytkowania pomp ciepła, jak i o ich wpływie na cały system energetyczny. Tylko spójna polityka oparta na danych, regulacjach i dobrych mechanizmach wsparcia pozwoli w pełni wykorzystać potencjał tej technologii.

Autorzy raportu

Jan Rączka (Niezależny Konsultant)

Paweł Lachman (Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła – POR PC)

Monika Morawiecka (The Regulatory Assistance Project – RAP)

Współpraca: Adolf Mirowski (Instytut Certyfikacji Emisji Budynków)

Publikacja powstała na zamówienie Europejskiego Centrum Czystego Powietrza